Personages in Moskou

Nederlands > De personages > Personages in Moskou

Het zou een beetje gek zijn mocht Boelgakov ergens bij de aanvang van De meester en Margarita hebben geschreven dat «alle gelijkenissen met bestaande personen op louter toeval berusten». Naast de massascènes en de niet bij naam genoemde figuranten wordt de roman immers bevolkt door tallloze personages die een rol spelen in functie van de door de auteur bedoelde satire.

De personages die Boelgakov opvoert zijn vaak parodiën op bestaande personen, zoals Iakov Rozental, de directeur van het restaurant van het Herzenhuis in Moskou, die in de roman ongeveer dezelfde rol speelt, maar dan als Archibald Archibaldovitsj, de directeur van het restaurant van het schrijvershuis Gribojedovhuis, of zoals Baron Steiger, die in het Moskou van de jaren '30 net zo'n verklikker was als Baron Meigel in de roman, en zich eveneens veel ophield in de nabijheid van buitenlanders.

Vaak beschrijft Boelgakov ook literaire figuren die hem in het echte leven dwars zaten en die hij in de roman een rol geeft die hun gebreken uitvergroot. Voorbeelden daarvan zijn MKHAT-directeur Vladimir Ivanovitsj Njemirovitsj-Daltsjenko die als de conférencier Bengalski belachelijk gemaakt wordt op het podium van het Variété Theater, en de dichter Vladimir Vladimirovitsj Majakovski die een «ideologisch correct» gedicht had geschreven voor Poesjkin, en die als Aleksandr Rjoechin diezelfde Poesjkin in de roman allerhande verwijten naar het hoofd slingert. En zo zijn er nog veel meer voorbeelden te vinden.

Maar Boelgakov gebruikt ook minder publiek bekende personen zoals zijn eigen buurvrouw Annoesjka Gorjatsjeva in het beruchte appartement nummer 50 van Bolsjaja Sadovaja om zijn kritiek op de Sovjet-Unie van zijn tijd te ventileren. Zij behield zelfs haar echte naam.

Soms zijn de personages in Moskou geen vertegenwoordigers van reële prototypes, maar dan hebben ze namen die toespelingen zijn op situaties in de Sovjetunie die Boelgakov wou hekelen, zoals Bogochoelski (de godslasteraar), of Lichodejev (de ellendeling). En soms zinspelen de namen op irritante karaktereigenschappen die Boelgakov toedichtte aan de prototypes van de personages in het echte leven. Voorbeelden daarvan zijn Mogarytsj, de man die de meester verklikt en zijn souterrain inpikt en Bosoj, de omhooggevallen voorzitter van het bewonerscollectief.


Deze pagina delen |