Poetins persoonlijkheid

Nederlands > Context > Politiek > Poetinisme > Poetins persoonlijkheid

De geschiedenis herhaalt zich

Vladimir Vladimirovitsj Poetin heeft veel karaktertrekken gemeen met Iosif Vissarionovitsj Stalin: zijn behoefte aan controle, zijn minachting voor de rechten en vrijheden van anderen, en zijn bereidheid om alle middelen te gebruiken die nodig zijn om zijn doelen bereiken.

Net als Stalin toont Poetin zich graag als een «sterke man». Hij vertoont geen spijt of berouw wanneer hij onethische beslissingen neemt, en bekommert zich niet om de negatieve gevolgen die ze kunnen hebben voor onschuldige mensen. Hij weigert ook verantwoordelijkheid te nemen voor negatieve gevolgen en geeft doorgaans anderen de schuld als er iets misgaat.

Wat vertelt dit ons over zijn persoonlijkheid? Hoewel we niet in staat zijn om politieke leiders te diagnostiseren zonder hen een persoonlijkheidstest te laten doen, kunnen psychologen hen wel beoordelen door middel van gedragsobservaties. We kunnen kijken naar hun toespraken en naar hun beslissingen en de manier waarop die genomen worden, of interviews die ze toegestaan hebben. Dit is niet noodzakelijk een slechte aanpak.

Ook biografische gegevens of fysieke kenmerken kunnen bijdragen om het beeld te vervolledigen. Zonder in stereotypes te vervallen kunnen we toch vaak zeggen dat, bijvoorbeeld, kleine mannen extreem ambitieus gedrag vertonen om minderwaardigheidsgevoelens over hun geringe lengte te compenseren, zoals een onderzoek van de Vrije Universiteit Amsterdam nog aantoonde in 2018.


Kleine mannetjes

Toen Iosif Stalin in 1904 uit zijn Siberische ballingschap ontsnapte, werd er een telegram gestuurd naar de Veiligheidsdienst van Irkoetsk met een persoonbeschrijving van de toekomstige leider van het Sovjetvolk, en daarin werd ook zijn lengte vermeld: hij was 38 вершок [versjok] of 169 cm groot.

Toen Boris Jeltsin, die zelf 189 cm lang was, een opvolger voor zichzelf wilde aanduiden kon hij kiezen tussen drie lange mannen: Boris Nemtsov (187 cm), Nikolaj Aksenenko (185 cm) en Sergej Stepasjin (183 cm). Maar uiteindelijk besloot Jeltsin om voor de veel kleinere Vladimir Poetin (170 cm) te kiezen.

Overigens kon Poetin zelf kiezen voor Sergej Ivanov (181 cm) toen hij een interim-opvolger wilde aanduiden in 2008, maar ook hij koos voor iemand die niet met kop en schouders boven hem uitstak: Dmitri Medvedev was met zijn 166 cmzelfs nog kleiner dan hijzelf.

 

Een meer wetenschappelijke benadering ontlenen we aan de bevindingen van Dr. Frederick M. Burkle Jr. van het Woodrow Wilson International Center for Scholars in Washington DC. Burkle is een wereldwijd bekend en grespecteerd onderzoeker van onder meer het effect van autocratisch leiderschap op de mensheid. Op 12  oktober 2015 publiceerde hij een baanbrekend artikel bij de Cambridge University Press over «Antisociale persoonlijkheidsstoornis en pathologisch narcisme in langdurige conflicten en oorlogen van de 21ste eeuw». Het werd  het meest gelezen artikel op ResearchGate in 2016. Op 15 januari 2019 diepte hij dat verder uit toen hij zijn bevindingen publiceerde over «Karakterstoornissen onder autocratische wereldleiders en de impact op de gezondheidszekerheid, mensenrechten en humanitaire zorg». Hij waarschuwde ervoor dat «politieke leiders met narcistische en antisociale karakterstoornissen een belangrijke bron aan het worden zijn van de problemen van de mensheid».


Autoritair

Vladimir Poetin is in elk geval een autocratische en autoritaire politieke leider. Tientallen jaren van onderzoek in de organisatiepsychologie tonen aan dat zulke leiders eerder geneigd zijn om zelf belangrijke beslissingen te nemen. Ze zijn ook zeer taakgericht en minder geïnteresseerd in het algemeen welzijn van hun volk. Een ander veelzeggend teken is dat ze afstand bewaren tot anderen – onder meer door middel van straffen en bedreigingen. Maar ook vaak fysiek. De foto die toonde welke uitzonderlijke afstand Poetin aanhield ten opzichte van de Franse president Emmanuel Macron is iconisch geworden.


Donkere persoonlijkheidstrekken

donkere persoonlijkheidstrekken


Deze pagina delen |