Hedendaagse Russische schrijvers

Nederlands > Context > Literair > Hedendaagse Russische schrijvers

De Russische literatuur wordt vandaag gekenmerkt door een veelheid aan genres, van klassieke schrijvers tot extreme vormvernieuwers, die allemaal hun weg vinden naar een groot publiek. Russen blijven immers grote lezers. Het overzicht dat u hier krijgt is ook weer een zeer persoonlijke keuze uit een gigantisch aanbod.

Eén van de meest gelezen auteurs is Grigorij Tsjchartisjvili (°1956), een filoloog, criticus, essayist, en vertaler Japans die onder de schuilnaam Boris Akoenin misdaadromans publiceert. Hij is de auteur van een reeks romans over Erast Fandorin en een reeks over Zuster Pelagia. Er wordt gezegd dat hij ook de auteur is van De Negende Verlosser, een historische mysterieroman die in 2007 werd gepubliceerd door ene A.O. Broesnikin, een exact anagram van Boris Akoenin.

Fictieschrijver Viktor Pelevin (1962), van opleiding een elektromechanisch ingenieur, valt op door zijn gelaagde postmodernistische teksten en het in elkaar versmelten van elementen van de pop-cultuur en esoterische filosofieën. Zijn bekendste werk is wellicht de roman Generatie P (1999). Met de P van Pepsi, zoals blijkt uit de openingszin: “Er was eens in Rusland een echt zorgeloze, jonge generatie die glimlachend naar de zomer, de zee en de zon keek, en voor Pepsi koos.”  Daarna volgt een hilarische satire over een dichter die terecht komt in de wereld van de publiciteit en de spin dokters en daar rijk in wordt.

Net zoals Pelevin hanteert ook de postmodernist Vladimir Sorokin (°1955) vaak nogal grove bewoordingen om seksuele afwijkingen, verdorvenheid, en afschuwelijk en meestal irrationeel geweld te beschrijven. De roman De wachtrij (1983)is een van de zeldzame werken van Sorokin die in het Engels zijn vertaald. Het boek bevat geen verhaal, maar gewoon de letterlijke weerslag van de dialogen van mensen die ergens in Moskou in de jaren ’80 in een wachtrij staan. Met zijn roman Het Blauwe Spek (1999) schokeerde hij onder meer door een scène waarin klonen van Stalin en Chroesjtsjov  met elkaar seks hebben. Tegelijk toonde hij er zijn literair vernuft mee door, via klonen van grote Russische auteurs als Tolstoj, Dostojevski en Nabokov, teksten te schrijven in de stijl van die betrokken auteurs.

De dramaturg, romanschrijver en restaurantuitbater Dmitri Lipskerov (°1964) voert personages op die functioneren in een wereld waarin de Russische realiteit vaak sterk wordt getransformeerd in een mengeling van realisme en fantasie. Sinds zijn roman De laatste droom van de rede (2000) zetten veel Russen hem op gelijke voet met Gabriel Garcia Marquez en Salman Rushdie. De lezers van buiten het Russische taalgebied weten echter nauwelijks wie Lipskerov is. Tot op heden hebben wij immers maar één boek van hem in (een Franse) vertaling gevonden.

In de hedendaagse Russische literatuur spelen ook veel vrouwelijke auteurs een rol op het eerste plan. Eén van de best verkopende Russische auteurs is Galina Sjtsjerbakova (°1932). Vreemd genoeg is echter nooit één van haar werken vertaald, en is ze dus buiten Rusland volslagen onbekend. Ook elk nieuw boek van Dina Roebina (°1953) is, sinds haar debuutroman Hier komt de Messias (1996) steeds meteen goed voor een monsterverkoop.

Hetzelfde geldt voor Tatjana Oestinova (°1968), die oorspronkelijk een graad in de natuurkunde behaalde. Ze debuteerde als schrijfster in 1999 met haar misdaadverhaal Een persoonlijke Engel. Sindsdien werd elk boek van Tatjana Oestinova een bestseller. Vandaag is Tatjana Oestinova een van de best verkopende Russische misdaadauteurs. Haar romans zijn steevast voorzien van een vrouwelijke hoofdpersoon die onverwacht in het midden van criminele activiteiten terechtkomt.

Mijn persoonlijke lievelingsauteur is Ljoedmila Oelitskaja (°1943), die verhalen schrijft uit het dagelijks leven, voornamelijk gesitueerd in de Russisch artistieke en academische milieus, en die vaak met Tsjechov vergeleken wordt. Met haar eerste romans Sonjetsjka (1995) en Medea en haar kinderen (1996) werd ze meteen een vaste waarde in de Russische literatuur.

Zowel Oestinova als Oelitskaja laten zich ook gelden op het politieke vlak als tegenstandsters van de corruptie en de vriendjespolitiek die het beleid van Vladimir Poetin kenmerken. In 2004 publiceerde Oestinova het boek De oligarch en de grote beer op basis van controversiële vervolging van Michail Chodorkovskij (°1963), de vroegere eigenaar van het oliebedrijf Yukos, die door Poetin via een aantal dubieuze processen politiek werd uitgeschakeld en in de gevangenis belandde. En in 2009 veroorzaakte Oelitskaja veel ophef door de publicatie van Dialogen, een weerslag van haar correspondentie met diezelfde Michail Chodorkovskij. Uw webmaster vertaalde deze correspondentie in het Nederlands.

Klik hier om Dialogen te lezen in het Nederlands



Deze pagina delen |